Trombose komt vaak onverwacht. Misschien kreeg je plotseling een pijnlijk, gezwollen been of werd je na een reis of operatie geconfronteerd met een diagnose waarvan je dacht: “Dat overkomt mij toch niet?” Toch krijgen jaarlijks duizenden Nederlanders te maken met diepe veneuze trombose (DVT). Het goede nieuws: met de juiste behandeling kun je complicaties voorkomen en klachten aanzienlijk verminderen. Maar waarom zijn steunkousen bij trombose zo belangrijk? En hoe pas je dit toe in het dagelijks leven?
Wat gebeurt er bij trombose?
Bij diepe veneuze trombose ontstaat er een stolsel (bloedprop) in een diepe ader, meestal in het onderbeen. Dit stolsel kan de bloeddoorstroming blokkeren. Gevolg? Je been zwelt op, voelt zwaar of pijnlijk aan, en je kunt last krijgen van roodheid of een dof, trekkend gevoel.
Als het stolsel losraakt, kan het via de bloedsomloop in je longen terechtkomen. Dit noemen we een longembolie, een levensbedreigende complicatie. Daarom wordt trombose altijd behandeld met antistollingsmedicatie, en in veel gevallen met steunkousen om de gevolgen op de langere termijn te beperken.
Kun je met steunkousen trombose voorkomen?
Hoewel steunkousen geen garantie zijn dat je geen trombose krijgt, kunnen ze het risico aanzienlijk verlagen. Ze stimuleren de bloedcirculatie in je benen, waardoor het bloed minder snel stolt en zich ophoopt. Dat is vooral belangrijk in situaties waarin je veel stilzit of minder beweegt.
Wanneer zijn preventieve steunkousen zinvol?
- Tijdens lange autoritten of vliegreizen
- Na een operatie of ziekenhuisopname
- Bij zwangerschap of kraambed
- Als je pilgebruik combineert met roken of overgewicht
- Wanneer je eerder trombose hebt gehad
- Als je langdurig werkt in zittende of staande houding
Voor preventief gebruik volstaat meestal een lichte compressie (drukklasse 1), tenzij je arts anders adviseert. Deze zijn comfortabeler om te dragen en gemakkelijk verkrijgbaar zonder verwijzing. Denk aan vliegtuigsokken of reiskousen, of compressiekousen voor dagelijks gebruik.
Heb je een verhoogd risico op trombose? Overleg dan altijd met je huisarts of specialist. Soms is een combinatie van antistollingsmedicatie en steunkousen nodig, zeker na operaties of tijdens vliegreizen.
Waarom steunkousen na een trombose?
Na een trombose kan er blijvende schade ontstaan aan de binnenwand van je bloedvaten en kleppen in de aderen. Deze kleppen zorgen er normaal voor dat het bloed in je benen tegen de zwaartekracht in terugstroomt naar het hart. Als ze beschadigd zijn, zakt het bloed als het ware terug je been in, wat leidt tot vochtophoping, pijn en vermoeidheid.
Steunkousen, of beter gezegd: therapeutisch elastische kousen (TEK), geven van buitenaf druk op het been. Vooral rond de enkels is die druk het hoogst, zodat het bloed vanuit de voet en onderbeen gemakkelijker omhoog wordt gepompt. Dit verbetert de circulatie, verlaagt de druk in de aderen en vermindert de kans op het posttrombotisch syndroom. PTS is een chronische aandoening waarbij je last blijft houden van een zwaar, gezwollen of pijnlijk been, soms met huidverkleuringen of zweren.
Een goed aangemeten compressiekous verkleint het risico op PTS met wel 50%. Het is dus niet zomaar een kous, maar een essentieel onderdeel van je herstel.
Hoe lang moet je steunkousen dragen na trombose?
De standaardrichtlijn in Nederland is om gedurende 12 tot 24 maanden dagelijks een compressiekous te dragen, afhankelijk van de ernst van de trombose en de klachten die je overhoudt.
Een vaatchirurg of internist beoordeelt na de eerste maanden of het zinvol is om langer door te gaan. Bij aanhoudende klachten kan het advies zijn om langdurig of zelfs levenslang kousen te blijven dragen. Het kan helpen om je been preventief te ondersteunen tijdens lange werkdagen, periodes van weinig beweging of bij warmte (wat de vaatwanden verder verslapt).
Draag de kousen overdag, dus vanaf het moment dat je opstaat tot het moment dat je gaat slapen. ’s nachts is de druk in je benen lager, en doet een steunkous vaak meer kwaad dan goed.
Aantrekken van trombosekousen
Compressiekousen zijn strak, want druk uitoefenen is precies de functie, maar dat maakt ze ook lastig aan te trekken. Zeker als je net een trombose hebt gehad, en je been nog pijnlijk of gezwollen is.
Hoe kun je steunkousen aandoen? Hier wat handige tips:
- Gebruik een aantrekhulp, zoals de Doff N’ Donner of een eenvoudige glijzak.
- Trek ze aan zodra je wakker bent, je benen zijn dan nog niet opgezwollen.
- Draag rubberen grip-handschoenen voor meer houvast, zodat je de kous goed glad kunt trekken, zonder plooien.
- Heb je moeite met bukken? Overweeg een steunkousenhulpmiddel met handvaten of een sta-op hulp.
Waar koop je trombosekousen?
Trombosekousen worden in de meeste gevallen aangemeten door een bandagist of medische speciaalzaak. Er wordt gekeken naar de geschikte drukklasse (meestal drukklasse 2 bij trombose), het juiste model (kniekous of juist een kous tot de lies) en ze worden volledig op maat gemaakt. Zo bieden trombosekousen echt de steun die jij nodig hebt.
Heb je geen last van trombose en wil je het meer als preventief middel gebruiken, bijvoorbeeld tijdens het reizen? Dan kun je ze ook zelf kopen. Kijk dan eens naar onze steunkousen voor dagelijks gebruik of juist onze reiskousen, van merken als Medi of Sigvaris.
HEMA biedt ook steunkousen aan, maar dan met name compressiekousen voor dagelijks gebruik en reiskousen. Speciale trombosekousen laat je echt opmeten bij een specialist, zodat ze passen bij jouw situatie en benen!
Vergoed vanuit de zorgverzekering
Als je trombose hebt (gehad) en een verwijzing van je arts krijgt, worden je steunkousen vergoed vanuit de zorgverzekering. Dit wordt vergoed vanuit de basisverzekering, maar meestal zit hier wel een eigen risico aan vast. Ook de aanmeetkosten en begeleiding worden vaak vergoed.
Trombosekousen tijdens het vliegen
Heb je een geschiedenis met trombose of ben je gewoon gevoelig voor vocht in je benen tijdens een vliegreis? Dan zijn steunkousen écht een aanrader. Tijdens lange vluchten zit je stil, wat de kans op trombose vergroot. Zeker als je ook nog eens weinig beweegt en weinig drinkt.
Een goed paar vliegtuigsokken met lichte tot matige compressie helpt om je bloedcirculatie op gang te houden. Ook als je geen medische trombosekous nodig hebt, zijn deze sokken een slimme preventieve keuze. Dit zijn onze meest populaire modellen:
Compressiekousen dragen, hoe hou je het vol?
Dagelijks een strakke kous dragen, zeker in de zomer of bij bepaalde outfits, is niet altijd fijn. Toch zijn er tegenwoordig veel opties die er niet medisch uitzien. Denk aan:
- Zwarte of beige modellen die lijken op normale kniekousen
- Damesmodellen met dunne, huidkleurige stoffen
- Sportieve compressiesokken voor onder jeans of joggers
Het belangrijkste is dat je consequent bent, ook als je je goed voelt. Implementeer het dragen van steunkousen in je routine, zoals je dat ook bij normale sokken doet. Juist dan doen de kousen preventief hun werk. Je voorkomt klachten, al voordat ze opkomen!
Steunkousen bij trombose? Ja!
Steunkousen zijn een essentieel hulpmiddel bij het herstel van een trombosebeen. Ze verlichten klachten, verbeteren de doorbloeding en voorkomen blijvende schade aan je aderen.
Hoewel het misschien even wennen is, maken ze op de lange termijn een wereld van verschil. En met de juiste hulpmiddelen, compressieklasse en draagroutine is het makkelijker vol te houden dan je denkt. Probeer het gewoon eens uit!